Okręgowe Święto Służby Więziennej, podsumowanie zakończonych w listopadzie 2015 roku prac termomodernizacyjnych oraz 230-lecie istnienia Zakładu Karnego w Nowym Wiśniczu były powodem zorganizowania w nowowiśnickiej jednostce penitencjarnej uroczystości, w której udział wzięli przedstawiciele władz, służb, stowarzyszeń, związków zawodowych, wyznaniowych i duchowieństwa.
W miniony piątek 4 marca do Nowego Wiśnicza przyjechali parlamentarzyści, Wicewojewoda Małopolski – Józef Gawron, przedstawiciele małopolskich oraz świętokrzyskich władz i instytucji państwowych, samorządowych, sądownictwa, prokuratury, wojska i Żandarmerii Wojskowej, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, Straży Granicznej, Izby Celnej, CBA, CBŚ, krakowskiej Straży Miejskiej, stowarzyszeń, związków zawodowych, uczelni wyższych, związków wyznaniowych i duchowieństwa.
Uroczystości zostały podzielone na dwa etapy. W pierwszym część z zaproszonych gości odwiedziła wiśnicką jednostkę penitencjarną i zobaczyła efekty zmian jakie przyniosły zakończone jesienią ubiegłego roku prace termomodernizacyjne.
W drugim ,w komnatach wiśnickiego zamku miały miejsce uroczystości związane z 230 leciem więzienia w Wiśniczu oraz Święta Służby Więziennej.
Prace związane z termomodernizacją rozpoczęły się w roku 2014 i zakończyły późną jesienią 2015 roku i były możliwe dzięki pozyskaniu środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Nie ograniczyły się tylko do docieplenia ścian zewnętrznych i stropów. Termomodernizacja objęła cztery budynki – główny, mieszkalny, socjalny oraz tzw. Willę. W ich trakcie wykonano między innymi nową kotłownię c.o. wraz z instalacją i grzejnikami, wymieniono stolarkę okienną, zmodernizowano instalację wentylacyjną wraz z montażem central wentylacyjnych z odzyskiem ciepła, zamontowano 45 kolektorów słonecznych, wymieniono rurociągi z izolacja termiczną, zainstalowano kotłownię pary technologicznej. Dokonano wymiany instalacji elektrycznej oświetlenia podstawowego i awaryjnego. Zmodernizowano oświetlenie na energooszczędne poprzez wymianę i zainstalowanie nowych punktów świetlnych typu LED. Zmiany te pozwoliły nie tylko realnie osiągnąć oszczędności związne z kosztami ogrzewania i oświetlenia, ale także w znaczący sposób ograniczyć emisję zanieczyszczeń do atmosfery.
W trakcie prac wykonano dodatkowo kompleksowy remont instalacji elektrycznej w oddziałach mieszkalnych, całościowy remont cel mieszkalnych, odnowiono kanalizacje deszczową wokół budynku mieszkalnego i wokół budynku Willi, wyremontowano plac i chodniki przed blokiem mieszkalnym i Willą, gdzie ułożono kostkę brukową. Wyremontowano nawierzchnię parkingu dla funkcjonariuszy wraz z wykonaniem kanalizacji odwadniającej oraz wyremontowano dojazdową do budynków gospodarczych ZK.
Koszt termomodernizacji Zakładu Karnego wyniósł ponad 8,5 mln złotych. Na wykonanie szerokiego frontu prac pozyskano dofinansowanie ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w wysokości ponad 6 mln złotych.
Zakład Karny w Nowym Wiśniczu istnieje od roku 1786, kiedy to władze zaborcy austriackiego, po kasacji wiśnickiego klasztoru Karmelitów Bosych umieściły w jego siedemnastowiecznych murach więzienie oraz sąd karny, który miał tu swoją siedzibę do roku 1855. W roku 1868 po gruntownej przebudowie budynków, więzienie przeznaczono dla skazanych za ciężkie przestępstwa.
Po odzyskaniu niepodległości, w okresie międzywojennym więzienie w Nowym Wiśniczu posiadało dobrze rozwinięte warsztaty: tkackie, krawieckie, stolarskie oraz szewskie. Podczas okupacji niemieckiej wiśnicki zakład karny przeszedł nie tylko nieodwracalny proces degradacji swojej architektury (zniszczono przywięzienny kościół pokarmelicki), ale także był miejscem kaźni polskich więźniów politycznych, których namacalnym świadectwem jest ponad 800 grobów na położonym niedaleko Zakładu cmentarzu ofiar II wojny światowej.
Pod koniec działań wojennych, wycofujący się z frontu wschodniego przetrzymywali na terenie więzienia bezcenne skarby kultury polskiej: obrazy Jana Matejki „Rejtan”, „Batory pod Pskowem” oraz „Unia Lubelska”. W lipcu 1944 roku więzienie było miejscem brawurowej akcji oddziału Armii Krajowej, którzy bez oddania jednego strzału uwolnili 128 więźniów politycznych w przeddzień ich przetransportowania ich do obozu zagłady w Auschwitz.
Po zakończeniu II wojny światowej zakład karny przeznaczony był dla recydywistów penitencjarnych. W roku 1990 jednostka przeszła ostatni przed termomodernizacją gruntowny remont – powstały wówczas kanalizacja oraz centralne ogrzewanie, których brak był zagrożeniem dla istnienia zakładu.
