Samorządy mogłyby mieć udział we wpływach z podatku VAT – takie są przymiarki ministerstwa finansów. W Warszawie odbyło się w tej sprawie spotkanie z udziałem m.in. starosty Ludwika Węgrzyna i Rafała Rudki, członka zarządu powiatu.
Kierunki zmian w systemie korekcyjno-wyrównawczym jednostek samorządu terytorialnego, które obejmą gminy, powiaty i województwa to główny temat rozmów ministra finansów Mateusza Szczurka z przedstawicielami organizacji samorządowych reprezentowanych w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
W spotkaniu, które odbyło się 15 czerwca w Ministerstwie Finansów, uczestniczyli także przedstawiciele Banku Światowego i eksperci z dziedziny finansów samorządowych. Z ramienia Związku Powiatów Polskich udział wzięli Ludwik Węgrzyn i Rafał Rudka.
Proponowane rozwiązania przewidują m.in. dywersyfikację źródeł dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Uzyskają one udział w podatku VAT, co zapewnić ma większą stabilizację dochodów oraz zmniejszy wpływ cykli koniunkturalnych na dochody JST. Ponadto zostaną przyjęte jednolite kryteria identyfikacji samorządów najbogatszych i najbiedniejszych z uwzględnieniem potencjału dochodowego i zróżnicowanych potrzeb wydatkowych. Zakłada się przyjęcie do wyrównywania dochodów potencjału dochodowego ustalanego na mieszkańca przeliczeniowego. Faktyczna liczba mieszkańców będzie korygowana ze względu na wartość wag odnoszących się do potrzeb wydatkowych. System wag będzie odzwierciedlać potrzeby wydatkowe samorządów.
Zakłada się również ustalenie jednostek zobowiązanych do dokonywania wpłat z uwzględnieniem dochodów podatkowych na tzw. jednego mieszkańca przeliczeniowego oraz wprowadzenie progu ograniczającego wysokość wpłat, co zabezpieczy jednostki wpłacające przed nadmiernym ubytkiem dochodów. Uwzględniana też będzie bieżąca sytuacja finansowa jednostek samorządu terytorialnego dokonujących wpłat w okresie dekoniunktury przez możliwość obniżenia wpłat w trakcie roku budżetowego.
W kierunkach zmian przewiduje się również wprowadzenie jednego zintegrowanego systemu wyrównawczego, który będzie tworzony ze środków budżetu państwa i wpłat najbogatszych jednostek oraz przyznanie subwencji wyrównawczej tylko jednostkom o najniższych dochodach. Tym samym zostanie wyeliminowana sytuacja, w której ta sama jednostka jest najpierw płatnikiem, a potem beneficjentem systemu korekcyjno-wyrównawczego jak tez przypadek, kiedy jednostka wpłacająca po dokonaniu wpłat ma mniejszy dochód na mieszkańca niż jednostka samorządu terytorialnego będąca beneficjentem.
Takie rozwiązania zagwarantują wypełnienie zaleceń Trybunału Konstytucyjnego.
Podczas dyskusji samorządowcy pozytywnie zaopiniowali kierunki zmian w systemie korekcyjno-wyrównawczym JST. Zwrócili uwagę na pozytywne rozwiązania zawarte w przedstawionej koncepcji, jednocześnie wskazując na konieczność prowadzenia dalszych analiz dotyczących kryteriów różnicujących potrzeby wydatkowe jednostek samorządu terytorialnego oraz poziomu określających je wag. Wspólnie ustalono, że dalsze prace będą prowadzone w ramach powołanego zespołu roboczego.
