9 lutego w Zespole Szkół Nr 3 im. Ks. prof. Józefa Tischnera młodzież szkół ponadgimnazjalnych z Bochni wzięła udział w interesującym wykładzie prof. dr hab. Jana Stycznia, który rozpoczął cykl spotkań pod tytułem „Ciekawe spotkania z ciekawymi ludźmi”.
Prof. dr hab. Jan Styczeń jest emerytowanym pracownikiem naukowym w Instytucie Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk im. Henryka Niewodniczańskiego w Krakowie. Urodzony w Dziewinie koło Bochni, zdał maturę w Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Kazimierza Wielkiego w Bochni. Pracuje w Instytucie Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk, gdzie uzyskał tytuł profesora. Przebywał na kontraktach m.in. w Rosji, we Francji, Kanadzie, RFN i We Włoszech. Pasją prof. dr. hab. Jan Stycznia jest fizyka jądrowa, interesuje się również astronomią i początkami Wszechświata.
Pierwsza część wykładu dotyczyła związków profesora z Bochnią, następnie opowiedział on o drodze rozwoju naukowego i badaniach w fizyce jądrowej, a także o własnych zainteresowaniach czy m.in. o astronomii.
Profesor podczas wykładu adresowanego do młodzieży omówił budowę atomu i strukturę jądra atomowego oraz opowiedział o innowacyjnej metodzie leczenia melanomy (nowotworu) oka z wykorzystaniem metod jądrowych. Opowiadał również o swoich pierwszych sukcesach w pracy zawodowej.
Badania w dziedzinie fizyki jądrowej pozwalają sięgnąć we wnętrze atomu – jądra atomowego. Badania te dostarczają bardzo ciekawych informacji o najgłębszych tajnikach mikroświata, a także posługując się myślową paralelą – otaczającego nas Kosmosu, który nieustannie się rozszerza. Badania, jakimi zajmuje się prof. Jan Styczeń polegają na obserwacji promieniowania jądrowego, powstającego podczas przeprowadzanych w warunkach laboratoryjnych reakcji jądrowych. Promieniowanie to niesie informacje o procesach zachodzących w jądrze w czasie reakcji, jakie ona wywołała, np. o powstaniu nowego jądra o nieznanych własnościach. Taka reakcja następuje, kiedy jądra – cząstki przyśpieszane w akceleratorze, np. cyklotronie, uderzają w inne jądra tzw. tarcze, które stawiamy na drodze rozpędzonych cząstek. Zarówno akceleratory, jak i skomplikowane przyrządy pomiarowe są szalenie drogie i w Polsce w dużej mierze niedostępne – mówi prof. Jan Styczeń.
Dlatego też znaczną część doświadczeń trzeba wykonywać we współpracy z ośrodkami zagranicznymi. Stosując coraz doskonalsze przyrządy pomiarowe prowadzone są badania, które przynoszą często nowe informacje o siłach jądrowych. Dzięki tym siłom można uzyskać dużą energię. Na co dzień korzystamy z dobrodziejstw tej energii, która służy wytwarzaniu np. energii elektrycznej, tak jest w wielu otaczających nas krajach, a szczególnie we Francji, gdzie 80% energii elektrycznej pochodzi z reaktorów jądrowych.
Podczas wykładu profesor przybliżył również słuchaczom wiedzę z zakresu astronomii, mówił o planetach Układu Słonecznego, i o miejscu Ziemi, „małego niebieskiego punkcika” w Naszej Galaktyce (Drodze Mlecznej).
Profesor zaprezentował ciekawe zdjęcie pierścieni Saturna, wykonanym przez sondę Cassini. Jesteśmy na tym zdjęciu w postaci, maleńkiego punkcika „… to tu mieszczą się nasze dole i niedole, wojna i kataklizmy, ale także nauka, sztuka, miłości i nienawiści, wszystko to, na czym nam zależy i do czego dążymy” – mówił Prof. Jan Styczeń. Patrząc na tę kropkę w kosmosie warto nabrać trochę dystansu i pokory. Zastanawiając się nad kosmologią, Prof. Styczeń przypomniał zdanie Izaaka Newtona: „To, co wiemy, jest tylko jedną kroplą. To, czego nie wiemy jest tak duże, jak niezmierzony ocean. Cudowne powstanie i harmonia Universum mogło nastąpić tylko według planu jakiejś wszechwiedzącej i wszechmocnej Istoty”.
W listopadzie 2014 r. prof. dr hab. Jan Styczeń otrzymał z rąk Ambasadora Republiki Francuskiej, Pierre’a Buhler’a, prestiżowe Odznaczenie Francuskie – Narodowy Order Zasługi, przyznany przez Prezydenta Republiki Francuskiej. Doceniono tym samym wkład naukowca na rzecz pogłębiania francusko-polskiej współpracy naukowej w dziedzinie fizyki jądrowej.
